Gerçekliği olmayan, hayali söylemlerin tamamı yalan olarak ifade edilir.
Çocuklarda yalan söyleme, ilk olarak “sembolik dönem” dediğimiz 2-5 yaş dönemini yani oyun çağını kapsayan dönemde ortaya çıkmaktadır. Çocuklar, oynadıkları oyundan zevk almak ve dikkat çekmek adına adına dev canavarları, kendisini yutan köpek balıklarını, yüksekten atlayan örümcek adam gibi gerçekte olmayan hayali karakterleri oyunlarının bir parçası haline getirebilirler. İlerleyen yaşlarda (6-7), yavaş yavaş yalanın kötü bir davranış olduğunu idrak etmeye ve hayal ile gerçeğin ayrımına varırlar. Yalan söyleme davranışı, 7 yaş ve sonrasında sönmüyor ve gittikçe artıyorsa, mutlaka davranışın altında yatan sebepler üzerinde durulmalıdır.
Yalan söyleme alışkanlığının, farklı birçok sebebi olmakla birlikte genel olarak sebeplerini şu şekilde sıralayabiliriz:
Çocuk, sürekli yalan söyleyen anne, baba, öğretmen, arkadaş veya aynı ortamda sık bulunduğu herhangi birini kendisine model olarak görebilir ve onu taklit edebilir. (Çevresel Faktörler)
Patolojik bir sorun olabilir. Örneğin; Anne, baba, öğretmen gibi çocuğun hayatında çok önemli kişiler tarafından ihmal edilen çocuk, duygusal eksikliğini gidermek için yalana başvurabilir. Bu sebeple mutlaka bir uzmana gidilmelidir.
Korku ve baskı unsuru yalan söylemeye sevk edebilir. Yaptığı bir hata karşısında ebeveyn tarafından cezalandırılan veya sert eleştirilen bir çocuk, bu olası tepkiden kaçmak için yalana başvurabilir.
Çocuk, olmak istediği bir karaktermiş gibi ya da arzu ettiği ne var ise yok olduğu halde varmış gibi davranabilir. Örneğin; Örümcek Adam, He-Man gibi. Ya da çocuk, hiç kaza geçirmemiştir fakat sınıf arkadaşlarının ve öğretmeninin dikkatini çekmek için kötü bir kaza geçirdiğini ve ölümden döndüğünü vs. anlatabilir.
Çocuklarımızın her koşulda yanında olalım. Onları dinleyelim, anlayalım ve sevelim ki yalanı çare olarak görmesinler…
SEVGİLER
