Dış görünüşümüzün karakterimiz üzerinde etkisi var mı? Hiç tanımadığınız birini dış görünüşüne göre yargıladığınız oldu mu? Söz gelimi, ‘’Yüzünde nur var, çok güvenilir birine benziyor.’’ Veya ‘’Şuna bak, bununla konuşulmaz, çok tekinsiz biri.’’ dediğiniz oldu mu? Film karakterlerine baktığımızda kötü karakterler ile iyi karakterler arasında belli farklar olduğunu görürüz. Örnek verecek olursak Sezercik filminde, iyi çocuk olan Sezercik, ufak tefek, sevimli, güler yüzlü, al yanaklı bir yumurcaktır. Sezercik’in Fıstık isimli sıpasını babasının zenginliğine güvenerek almak isteyen ‘’Vurucam kırbacı!’’ diyen Şişko Nuri ise, dış görünüş itibariyle o kadar da sevimli değildir. Diş yapısı, ses tonu, saçları, hareketleriyle bize yaramaz ve kötü niyetli bir çocuk izlenimi verir. Erol Taş hep kötü adam olurken Kemal Sunal hep iyi kalplidir. Bu karakterler elbette gerçek hayatta aldıkları rollere göre karakterlere sahip değillerdir yine de rol seçimleri genellikle dış görünüşlere göre veriliyor.
Psikoloji dünyasında da dış görünüş-karakter konusu defalarca çalışılmış, bu konuda bazı kuramlar oluşturulmuştur. Psikiyatr Ernst Kretschmer, üç vücut yapısına göre karakter analizi yapmıştır: astenik tip, atletik tip ve piknik tip. Bu üç tipi kısaca zayıf, kaslı ve şişman olarak özetleyebiliriz. Bu sınıflandırma günümüzde bilimsel güncelliğini pek koruyamamış olsa da birçok alanda hâlâ kullanılmaktadır.
Her Siirtlinin hakkında az çok bilgi sahibi olduğu, türbesi Siirt’in Tillo ilçesinde bulunan Erzurumlu İbrahim Hakkı’nın da konumuzla ilgili bir eseri bulunmaktadır. Meşhur kitabı Marifetname’de bir bölüm olarak bulunan Kıyafetname’de İbrahim Hakkı, dış görünüş ile karakter arasında bir karşılaştırma yapmıştır.
Kıyafetnameler edebiyatımızda bilindik bir türdür. Birçok edebiyatçı eserlerinde kıyafetnamelere yer vermiştir. Dış görünüşün iç dünyayı yansıtması fikriyle ortaya çıkan bu türün ilk örneğini İmam Şafii’de görüyoruz. Daha sonraları Hamdullah Hamdi, Niğdeli Visali de bu türde yazmıştır. Bu türün en tanınmış örneği Erzurumlu İbrahim Hakkı‘nın kıyafetnamesidir.
El, yüz, boy, kilo, saç, sakal gibi fiziksel özelliklerden yola çıkarak kişilik özelliklerine atıfta bulunan bu eserdeki karşılaştırmaya gelin hep birlikte yakından bakalım. Bu karşılaştırmalar size doğru, çok ilginç veya ‘’saçma’’ gelebilir. Bir yakınınıza veya kendinize göre inceleyebilirsiniz. Bu konudaki takdiri siz Ne Haber okuyucularına bırakırken ön yargıdan her zaman uzak durmak gerektiğini hatırlatmak istiyorum.
Marifetname’de Vücut Yapısına Göre Karakter Analizi
- Alnı dar olanın ahlakı da dar olur.
- Alnı yumru olan kötü ve aldatıcı olur.
- Alnı enli olanın kötü huyluluğu hastalık gibidir, ondan ayrılmaz.
- Alnı düzgün olan kişi emniyetli olur.
- Alnı kırışıksız olan tembel olur.
- Alnında uzun kırışıklıklar olan anlayışlı olur.
- Alnında pek az kırışıklık bulunan cömert olur.
- Ağzı küçük olan güzel olur ancak korkak olurlar.
- Ağzı büyük olan yiğit olur.
- Ağzı eğri olan kötüdür.
- Başı büyük olan akıllı olur.
- Başının üstü yassı olan keder çekmez.
- Başının cildi sağlam olan hayır işler.
- Başı kel olan kötü huyu olur.
- Bakışı gevşek olan süslü olur.
- Benzi kızıl renkli olan edeplidir.
- Benzi sarı olan hastalıklı olur.
- Benzi siyah olan tevekkel olur.
- Burnu biraz uzun olan anlayışsız olur.
- Burnu kısa olanın içinde korkusu çok olur.
- Burnunun ucu top gibi olan neşelidir.
- Burnunun ucu ağzına yakın insandan sakının.
- Burun delikleri geniş olanlar içinde kibir ve haset barındırır.
- Burnunun iki kanadı hareketli olanlarda kahır ve inat bulunur.
- Burnu geniş olanda şehvet hastalık haline varmıştır.
- Burnu eğri olan himmette bulunmayı düşünür.
- Burnundan konuşan kişi kibirli olur.
- Boynu uzun olan saf ve akıllı olur.
- Boynu çok uzun olan kişide olgunluk az olur.
- Boynu kısa olan hileli iş peşinde olur.
- Boynu orta uzunlukta olan kişiler hayır işleriyle uğraşır.
- Boynu kalın olan insan gece gündüz yemek yer.
- Çenesi enli olanlar kaba ve sert karakterde olur.
- Çenesi orta halli olanlar güzel ve akıllı olur.
- Çenesi ince olan erkek akılsız olur.
- Dudakları etli olan kişiler kızgın ve sakil (ağır, uyumsuz ve kaba) olur.
- Dişleri iri olan kötülük yapar.
- Dişi orta boyda olanın işi doğruluk ve esenlik olur.
- Gerdanı ince olan cahil olur.
- Gözü çukur ve eğik olanlar kibirli olur.
- Gözü siyah renk olan itaatkâr olur.
- Gözü kanlı olan yiğit olur.
- Gözü mavi renk olan zekidir.
- Gözleri mavi veya gök rengi olandan uzak dur.
- Gözü ela renk olan edeplidir.
- Gözü küçük olan hafif kişiliğe sahip olur.
- Gözü büyük olan güçlü kişiliğe sahip olur.
- Gözü yumru olan hasetçi olur.
- Gözü orta büyüklükte olan gerçek dosttur.
- Gözü kıpık (yarı kapalı) olan çirkin ve yaramazdır.
- Gözü noktalı olanın nazarı çok değer.
- Gözü şaşı olan kötü düşünerek bakar.
- Gülüşü çok olan kişi hayasız olur.
- Kafası geniş olan ahmak olur.
- Kaşı kavisli olan dilber olur.
- Kaşı ince olan güzeldir.
- Kaşı ince fakat uzun olan kibirli olur.
- Kaş arası açık olan dürüsttür.
- Kaşı çatık olan hırsız olur.
- Kaşı çok kıllı olan kederli ve kalbi kırık olur.
- Kaşının ucu ince olan fitnecidir.
- Kokusu güzel olanın huyu da güzel olur.
- Kaşlarının arası kırışık olan gam yüklü olur.
- Kulağı geniş ve büyük olan tembel ve cahil olur.
- Kulağı küçük olan hırsız olur.
- Saçı sert olan keskin zekalı olur.
- Saçı yumuşak olan arsız olur.
- Saçı sarı olan kişinin aklı fikri kibirdir.
- Saçı siyah olan sabırlıdır.
- Saçı kumral olan kendi de huyu da güzeldir.
- Saçı seyrek olan arif ve zarif olur.
- Saçı kalın kadın anlayışsız olur.
- Sakalı uzun olan hünersiz olur.
- Sakalı sık olan sakil olur. Sözü uzatmayı severler.
- Sakalı değirmi (yuvarlak) olan olgundur.
- Sesi ince olan erkeğin aklı fikri şehvettir.
- Sesi erkek gibi olan kadın yalan söyler.
- Sesi kaba olan merhabayı sever ve himmeti vardır.
- Sesi çatallı olan halkına zarar verir.
- Sözü hızlı söyleyen anlayışlı olur.
- Yüzü küçük olan kibirlidir.
- Yüzü büyük olan hastalıklıdır.
- Yüzü etki olan sakil (ağır, uyumsuz ve kaba) olur.
- Yüzü arık (zayıf ve cılız) olan borcuna sadık olmaz.
- Yüzü uzun olan yalan konuşmayı sever.
- Yüzü sert olan acı sözlü olur.
- Yufka ve kırmızı dudaklı kişi iyi ilim tahsil eder.
