SİİRT’İN ESKİ KÖY VE ESKİ MAHALLE İSİMLERİ AKADEMİK TEZ OLUYOR
Siirtli Yüksek Lisans öğrencisi Ferhat Obuz, Siirt’teki yer adlarını akademik olarak ele alıyor.
Gaziantep Üniversitesi Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü Yeni Türk Dili alanında yüksek lisans eğitimini sürdüren Siirtli araştırmacı Ferhat Obuz, Siirt merkez ve ilçelere bağlı tüm köy, mahalle, cadde ve sokakların eski ve yeni isimlerinin etimolojisini ortaya çıkaracak bir akademik tez hazırlıyor.
Siirtle ilgili yaptığı araştırmanın kısa süre içerisinde tamamlanması bekleniyor. Bu araştırmayla ilgili Obuz, “Siirt’teki yer adlarını yapı, köken ve anlam olarak inceledim.” ifadelerin kullandı.
“500 Tane Yer Adını Araştırdım”
Toplamda 500’e yakın ismi incelediğini belirten Obuz, “Mahalle, cadde ve sokak dâhil 500 yer adını araştırdım. Yeni kurulan mahalle ve bu mahalleye bağlı cadde, sokakların eski isimleri olmadığı için onların da yeni isimlerini araştırdım.” dedi.
“En Çok Tekrar Eden Cadde adı Şeyh el Hazin”
Merkezde Şeyh el Hazin isminin en çok tekrar eden yer adı olduğu söyleyen Obuz, “Siirt yer adlarında çok tekrarlanan cadde adının “Şeyh el Hazin” ismi olduğunu akabinde “Sakıp Beygo, Cumhuriyet ve Hazreti Fakirullah” caddesinin de yine en çok tekrar edilen isimler arasında olduğunu” söyledi.
“Eski İsimler Neden Değiştirildi”
Bu konuyla ilgili Ferhat obuz, “20.yüzyılın başlarında birçok millet kendi devletini, resmî dilini belirlemek amacıyla millileştirme sürecinde çeşitli çalışmalar yapmıştır. Türkiye’de de Türk diline yönelik çalışmalar yapılmaya başlanmıştır. Bu bağlamda yer adları Türkçeleştirilmiştir. Bu Türkçeleştirilme sürecinde en çok Doğu Karadeniz, Doğu ve Güneydoğu Anadolu bölgeleri etkilenmiştir.” gibi nedenlerden dolayı eski adların değiştirildiğini söyledi.
“Siirt’teki Yer Adları Hangi Dillerden Meydana Geliyor”
Siirt’teki yer adlarını çeşitli kökenden geldiğini belirten Obuz, “Anadolu birçok medeniyete ev sahipliği yapmıştır. Bilindiği gibi tarih boyunca Siirt’te Türkler, Araplar, Kürtler, Ermeniler, Süryaniler, Keldaniler, Yezidiler yaşamışlardır. Doğal olarak bunlar arasında kültürel etkileşim oluşmuş ve bu da yer adlarına yansımıştır. Bu bakımdan Siirtt’ki yer adları arasında Eski Türkçe, Arapça, Farsça Kürtçe, Süryanice, ve Ermenice gibi isimler bulunmaktadır.” dedi.
“Anlamını Bulamadığım İsimler Dikkatimi Çekti”
Çalışma yaparken anlamına ulaşamadığı bazı isimlerin olduğunu ve bunların dikkat çektiğini söyleyen Obuz, “Çalışma yaparken bazı isimlerin anlamına ulaşamadım. Bu durum dikkatimi çekti. Bu isimlerden bir kısmı Halenze, Holaniye, Fersaf, Hatrant, Kıtmıs, Bilvanis, Siyanis, Ginyanis, Kimyanis gibi sonu “nis” ile biten köy adlarının köken ve anlamlarını bulamadım. Köy halkına sordum, onlar da bilemedi. Köy halkının yüzde 80’i köyünün eski isminin ne anlama geldiğini bilmiyor. Merkezde de en işlek cadde olan şimdiki Hz. Fakirullah Caddesinin eski adı olan “Güres Caddesi” isminin nereden geldiği pek bilinmeyen Güres ismi, 1964 ile 1966 yılları arasında Siirt’te valilik yapan Şevket Güres’in soy isminden geliyor.” dedi.
“Çalışma Esnasında Birtakım Sıkıntılar Yaşadım”
Ferhat Obuz araştırma sırasında “Bir seneden fazla süren bu çalışmada köylere giderken ulaşımda maddi sıkıntılar yaşadım. Hatta bu nedenle Pervari ve Kurtalan ilçelerindeki birçok köye gidemedim. Ayrıca caddelere ve sokaklara verilen şahısların özgeçmişini bulmakta çok zorlandım ve çok emek verdim. Bulamadıklarım da oldu. Tabi bunlar tatlı sıkıntılar.” ifadelerini kullandı.
Obuz, son olarak çalışma boyunca kendilerine yardım edenlere teşekkürlerini dile getirdi. Siirt ile ilgili çalışmaların olduğunu ama bu çalışmaların artması gerektiğini söyledi.
