Siirt’in Eruh ilçesine bağlı Zorava Çayı üzerine yapılmak istenen ikinci HES projesine karşı olan köylüler, yaşam alanlarının yok olacağı ve köyü boşaltmak zorunda kalacaklarını belirtti.
Yapılacak olan ikini HES projesini doğa katliamı olarak değerlendiren köy halkı, yapılacak olan ikinci HES’in daha büyük olduğunu ve bundan dolayı bunun zararının da daha çok olacağını ifade etti.
“HES olduğunda ektiğimiz tarlalar mahvolacak”
Kuşdalı köyü sakinlerinden 72 yaşındaki İsmail Tuğrul, “Buraya fıstık ekeceğiz. İki üç sefer kazmışız kepçeyle. İşçilerle uğraşıyoruz. Taş toplamaya gelmişiz. Bundan sonra artık bildiğiniz gibi fıstık ağacı ekeceğiz. Hayvancılık ile geçiniyorduk şu ana kadar ama o da gittikçe ölüyor. HES olduğunda ektiğimiz bu tarlalar mahvolacak. Olmaz imkansız bir şeydir. Hepimiz zarar gireceğiz. Gördüğünüz gibi benim tek değil bin dönüm ekilecek fıstık var bekliyoruz. HES olursa bu köyün buradan göç etmesi gerekir. Buranın doğası mahvolacak. Kim ne derse desin şimdi bir tane benzeri yapılmış.” diye konuştu.
“Köylü olarak sadece biz değil herkes zarar görecek”
Yapılacak olan ikinci HES’in daha büyük zararlara yol açacağını cümlelerine ekleyen Tuğrul, “O yapılan HES, 800 veya 900 metredir. Şimdiki yapılacak olan 3 buçuk kilometredir. Buna göre bunun zararı daha çoktur. Bu önceki gibi değil, tarlalardan geçiyor. Bütün köye zarar vererek geçecek. Ben tek bunu demiyorum. Hepimiz bunu biliyoruz ve görüyoruz. Yaşam alanlarımız mahvolur. Yetkili arkadaşlar gelip görsünler. Köylü olarak sadece biz değil herkes zarar görecek. Uçan hayvanlar bile görecek. Bir kişi faydalanır, bir köyün üç dört mahallesi mahvolup gider. Ya göç edeceğiz ya da başka yapacak bir şeyimiz yok. Bu tarlaya bu kadar masraf yapmışız HES yapılırsa mahvolup gider.” dedi.
“Gelip bir de yerinde görsünler. Yerinde oturup haritaya bakarak iş olmuyor”
Yetkililerinde yerinde gördükten sonra HES yapmaya karar vermesi gerektiğine vurgu yapan Tuğrul, sözlerini şu cümlelerle tamamladı:
“Biz diyoruz ki inşallah gelen yetkiler görecek, bize acıyacak. Biz de işimize devam ediyoruz. Ben kesinlikle olacağını düşünmüyorum. Yetkili olan kişiler vicdanına bakarak köylüleri düşünmesi lazım. Sayın valimize çağrım var, sayın yetkililere çağrım var. Gelip görsünler. Halimize bir baksınlar. Yerinde oturup haritaya bakarak iş olmuyor. Gelip bir de yerinde görsünler. Yapacaklarsa da yapsınlar ama gelsin görsün bir kere.”
“HES’in zararı büyük, faydası yok”
Şehirde yaşanan işsizlik sorunundan dolayı köye göç eden Baver Tuğrul, “Yarın öbür gün biz buraya fıstık ektiğimizde bütün fıstıklarımız zarar görür, hiç biri yetişmez burada. Bu riski göze alarak biz bu işe girdik. Buradan Siirt Valisi’ne, yetkililere sesleniyoruz. Bu HES’in burada olmaması lazım. Burada olduğu zaman sadece bize tek değil, çevre köylerde arsası olanlara zarar verecek. Onun için biz burada bu HES’i istemiyoruz. HES’in zararları büyük, faydası yok. HES’ten faydalanan da yandaşlardır. Bizlere bir faydası yok, olsaydı en başta biz destek çıkardık. Faydası olmadığı için buradaki bütün köylüler HES’e karşıdır.” dedi.
“Köyde geçinebiliyoruz ama HES’ten dolayı yatırım yapamıyoruz”
Köyde şehre oranla daha iyi ekonomik şartların olduğu ve yapılacak olan HES’le bunların sona ereceğini ifade eden Baver Tuğrul, “Çok büyük bir işsizlik sorunu var. Asgari ücret talep edinde 1000-1200 TL teklif ediyorlar. Bu 1200 TL ile kiranı mı ödeyeceksin, elektriğini mi, suyunu mu, doğalgazını mı, geçimini mi sağlayacaksın? Bu 1200-1300 TL neye yetecek ki? Hiçbir şeye yetmez bu. Biz onun için yavaştan köye göç ediyoruz. Köyde geçinebiliyoruz ama HES’ten dolayı yatırım yapamıyoruz. Bu HES olmadığı zaman bizim diğer arsalarımız da var. Oraları da ekmeyi düşünüyoruz ama bu HES’ten dolayı çok büyük risk alıyoruz bu sefer. HES olduğu zaman batarız resmen.” cümlelerini kullandı.
“Biz köylü halkı olarak bu HES’lere karşıyız”
Zorava’ya Dokunma Platformu Sözcüsü Mustafa Kurt, “Karşıda gördüğünüz baraj 2014 yılında yapıldı. Yapıldığı dönemde burada halk yoktu. Herkes bazı nedenlerden dolayı şehirlere göç etmişti. Burayı yaptıkları zaman tepki verecek her hangi birilerini bulamadıkları için hemen alelacele burayı yaptılar. Halk köye dönüş projelerinden sonra köylerine gelmeye başladı. Geldiklerinde ne görsünler? Gördüğünüz gibi bütün doğayı katlettiler. Darmadağın ettiler.” dedi.
HES’in büyük tahribatlara yol açtığını belirten Kurt, “HES’in yapmış olduğu tahribatı kendi gözlerimizle görüyoruz. Şu an bir HES yapıldığı zaman hiç kimsenin onay vermeyeceği bir görüntü verdi buraya. Halk köye döndükten sonra kendi tarlarını, bağlarını, bahçelerini ekmeye başladılar. Yıllardır biriktirdikleri emeklerini karşılığını gelip buralara göndüler. Büyük bir umutla, çocuklarının geleceği için büyük bir hevesle geldiler buraya.” ifade etti.
“HES’lerin yapılması tam bir doğa katliamıdır ve suyun yok olması demektir”
Şu an burayı tahrip eden doğa katliamcıları ikinci bir HES yapmaya çalışıyorlar. Şu an suyun yüzde 80’inini kestiler, yapılacak olan ikinci HES de suyun tamamen kesilmesine neden olacaktır. Biz köylü halkı olarak bu HES’lere karşıyız. Zaten bu HES’lerin yapılması tam bir doğa katliamıdır ve suyun yok olması demektir. İkinci HES yapıldığı zaman tabii herkesin bu birinci HES’i gördükten sonra yaşanan tahribatı sineye çekecek bir hali de yok.
“HES’in yapılması halkın tamamının bu köyü boşaltması demektir”
Köylülerin gidecek yeri olmadığını söyleyen Kurt, konuşmasını şu şekilde sürdürdü:
“Burayı yapan insanlar biraz para kazabilecekler, yeterince kendileri zengin olabilecekler, her yere gidebilecek durumları vardır fakat bu halkın gidebilecek hiçbir yeri yoktur. Başka gidebilecekleri, çocuklarını okutabilecekleri bir imkan da yok. Bu HES’in yapılmasıyla birlikte bu halkın tamamının bu köyü boşaltması demektir. Doğasız bir yer olacaktır.
Buradan bütün Siirt’in mülkü amirine de sesleniyoruz. Sayın valimize, Eruh Kaymakamlığına, Belediye Başkanına, Siirt’in seçilmiş milletvekillerine de sesleniyoruz. Gelsinler kendi gözleriyle görsünler. Bu halkın dertlerini, sesini bir duysunlar. Buranın ne kadar kötü bir hal aldığını görsünler. ÇED raporuna göre buranın ağaçlandırılması lazımdı, köylü halkının bütün sorunlarını gidermeleri gerekiyordu. Fakat gördüğünüz gibi ne bir ağaç ne de bir yol düzenlemesi hiçbir şey yapılmamış.
Buradan bütün Siirt halkına da sesleniyoruz. Yaz ayrında piknik yapmak için geldikleri rahat etmek için geldikleri yeri bir daha bulamayacaklar. Çünkü su olmayacak. Hukuki, yasal yollarımıza başvuracağız. Demokratik yollar ne varsa onlara da başvuracağız. Bu işin peşini bırakmayacağız. Ne gerekiyorsa halk adına bunu yapmaya devam edeceğiz.”
