Diyarbakır Barosu, Özgürlük İçin Hukukçular Derneği Amed Şubesi, İnsan Hakları Derneği Diyarbakır Şubesi ve Tutuklu ve Hükümlü Aileleri ile Yardımlaşma Derneği tarafından hazırlanan “Diyarbakır, Elazığ, Erzincan Hapishaneleri Hak İhlalleri Raporu” yayımlandı. Raporda, Türkiye hapishanelerindeki ciddi insan hakları ihlalleri, özellikle sağlık, iletişim ve adil yargılanma haklarına yönelik ihlaller ele alındı.
Hazırlanan rapor, hapishanelerde mahpusların haklarını ihlal eden koşulların tespit edilmesini ve bu ihlallerin sona erdirilmesi için kamuoyunun bilgilendirilmesini amaçlıyor. Diyarbakır, Elazığ ve Erzincan hapishanelerinde gerçekleştirilen saha ziyaretlerinde elde edilen bulgulara göre, mahpusların sağlık hakkı ihlalleri, işkence yasağının çiğnenmesi, iletişim haklarının kısıtlanması ve kötü koşullarda yaşam şartları gibi sorunlar ön plana çıkıyor.
İşkence ve Kötü Muameleye Son Verilmesi Gerekiyor
Raporun dikkat çeken bir diğer noktası, hapishane personelinin uyguladığı işkence ve kötü muameleye dair şikayetler. Özellikle, hasta mahpusların hastaneye sevk taleplerine geç yanıt verilmesi ve hastane sevklerinde uygulanan insanlık dışı işlemler, mahpusların sağlığına ciddi zararlar veriyor. Çift kelepçe uygulamaları ve tacize varan arama yöntemleri, mahpusların hastane sevklerini engellemeye kadar varan sonuçlar doğuruyor. Bu tür uygulamaların, işkence ve kötü muamele olarak değerlendirilmesi gerektiği vurgulandı.
Hasta Mahpusların Durumu Endişe Verici
Ağır hasta mahpusların sağlık durumları, raporda ayrıca yer buldu. Özellikle, hasta mahpusların tek başına yaşamlarını sürdüremeyecek durumda olmalarına rağmen infazlarının ertelenmemesi, sağlığa erişim hakkının ihlali olarak değerlendirildi. Hasta mahpusların serbest bırakılarak infazlarının ertelenmesi gerektiği ifade edildi.
Su ve Hijyen Sorunları
Raporda, hapishanelerdeki su sorunlarının ciddi bir sağlık tehdidi oluşturduğuna da dikkat çekildi. Birçok hapishanede su temininde yaşanan aksaklıklar, mahpusların sağlığını tehlikeye atıyor. Ayrıca, hijyen malzemelerinin ücretsiz temin edilmemesi de mahpusların temel yaşam koşullarını zorlaştırıyor.
Gerekli Reformlar ve Çözüm Önerileri
Rapor, Türkiye’deki hapishanelerdeki mevcut hak ihlallerinin sona erdirilmesi için bir dizi çözüm önerisi de sunuyor. Bunlar arasında, hasta mahpusların tedavi süreçlerinin insan onuruna yaraşır şekilde düzenlenmesi, tecrit uygulamalarının sona erdirilmesi, mahpusların daha hijyenik koşullarda taşınması ve hapishanelerdeki sağlık personeli sayısının artırılması yer alıyor.
Öte yandan, mahpusların infaz sürelerinin keyfi bir şekilde uzatılmasının önüne geçilmesi gerektiği belirtiliyor. İdari raporların objektif kriterlere dayanarak hazırlanması gerektiği ve pişmanlık dayatmalarının sona erdirilmesi talep ediliyor.
Ulusal ve Uluslararası Müdahale Çağrısı
Rapor, yaşanan hak ihlallerinin, yalnızca ulusal düzeyde değil, uluslararası düzeyde de ele alınması gerektiği mesajını veriyor. İnsan hakları ihlallerinin tespit edilmesi ve ilgili kurumlara başvurulması gerektiği ifade ediliyor. Ayrıca, hapishanelerdeki güvenlik gerekçesiyle yapılan onur kırıcı aramaların derhal sona erdirilmesi gerektiği vurgulanıyor.
Bu rapor, Türkiye’deki hapishanelerdeki ağır hak ihlallerinin sonlandırılması için acil bir reform sürecinin başlatılmasını talep ediyor.
