Kronik Depresyon
Merhaba değerli dostum. Her Allah’ın sabahı mutsuz uyandığın zamanların oldu mu? Ortada elle tutulur bir sorunun olmadığı hâlde sürekli hüzün dolu musun? İnsanların şen şakrak hâllerine bakıp kendine acıyor musun? Acıma değerli dostum! Bugün senin problemini ve problemini nasıl aşacağını konuşacağız. Derin bir nefes al, başlıyoruz.
Kronik Depresyon yani Distimi Nedir?
Distimi, bireyin uzun süreler boyunca (ki bu süre yetişkinlerde iki yıl ve üstü, çocuklarda ise bir yıl ve üstü şeklinde tanımlanmaktadır) huzursuz, melankolik ve hüzünlü olma hâlini ifade eder. Distimi, bir ruh sağlığı sorunudur. Bu soruna sahip bireyler genellikle kendilerine dönük aşırı bir farkındalığa sahip olduklarından hayatın akışı içinde kendilerini unutmakta zorluk çekerler. Tam mutlu olacakken pat diye nereden geldiğini bilmediği bir hüzün gelir boğazına yapışır.
Distimi, beraberinde yoğun bir karamsarlık ve enerji düşüklüğü getirir. Kişi bu durumda kişisel yeterlilik kaygısı da yaşayabilmektedir. Majör depresyondan daha hafif şiddette bir depresyon çeşidi olan distiminin en yıkıcı yanı sürekliliğidir. Bazı bireyler distimi sürecinin içinde küçük bir mutluluk dönemi yaşayabiliyorlarsa da bu dönem en fazla iki ay sürmektedir. Sonrasında görünmez çilehaneye dönüş zamanı gelir.
Distimiye yıllarca maruz kalan bir kişi nihayetinde dayanamayıp canına kıyabilir, madde veya alkol bağımlısı olabilir veya kaderine razı olup karanlık hayatına sessizce devam edebilir. Ama dur, bir seçenek daha var; veya iyileşmeye çalışabilir. Bunu da birazdan açıklayacağım. Öncelikle distiminin belirtilerini maddeler hâlinde sıralamak istiyorum. Bu maddelerin kaçı sana uygun?
Distiminin Belirtileri
- Gün içinde çevredeki aktivitelere karşı ilgisiz olmak
- Belirtilerin iki yıldır sürüyor olması
- Sinirlilik hâli
- İştahsızlık veya aşırı yemek yemek
- Fiziksel olarak her zaman yorgun hissetmek
- Kendine karşı güvensizlik duyguları yaşamak
- Azalan özgüven ve benlik saygısı
- Konsantre olamamak
- Karar vermede güçlük yaşamak
- Umutsuz hissetmek
- Suçluluk veya endişeli hissetmek
- Sosyal anksiyete
- Cinsel istekte azalma
Tüm bunlara depresyonun bilinen diğer belirtilerini de ekleyebiliriz. Yukarıda da belirttiğim gibi, distmi ile majör depresyon belirtileri çok benzerdir. Fark; süre ve şiddettedir. Distimi daha az şiddetli geçer ama yıllarca sürer. Peki yukarıdaki maddelerin kaç tanesini ve sürekli olarak yaşıyorsun?
Ben Distimi miyim?
Distimi tanısının konulabilmesi için kişinin (yetişkinse) en az iki yıldır bu belirtilerden birkaçını gösteriyor olması beklenir. Eğer kişi en az iki yıldır neşesiz, huzursuz ve kaygılıysa distimi ihtimali düşünülebilir. Kesin tanıyı elbette ki ruh sağlığı uzmanları gerekli iletişim ve testler sonucunda verebilir.
Nasıl İyi Hissedebilirim?
Distimi, diğer tüm ruhsal sorunlar gibi en etkili şekilde ilaç veya konuşma terapisi ile tedavi edilebilir. Majör depresyon kadar şiddetli olmadığı için çoğu zaman ilaç tedavisi tavsiye edilmez. Ayrıca bu rahatsızlığın bilinen tek bir nedeni olmadığından tek bir tedavi yöntemi de yoktur.
Terapist, kişinin yaşamöyküsünü dinler, sosyal ilişkilerini değerlendirir. Yaşam kalitesini düşüren belirtileri hastayla birlikte saptar ve bir yol haritası çizer. Distiminin üstesinden tek başınıza gelmen pek kolay değil. Bu nedenle kendini yalnız ve çaresiz hissetmek yerine en kısa zamanda bir ruh sağlığı uzmanına başvurabilirsin.
Distimiden Korunmak İçin
Bugün distimi olmayabilirsin ama ileride de olmayacağın anlamına gelmez. Bu nedenle hayatında sağlıklı bir denge kurman çok önemli… Ruh sağlığını güçlendirmek adına düzenli olarak egzersiz yapabilirsin, uykunu düzenli bir hâle getirebilirsin, dengeli ve sağlıklı beslenebilirsin. Sosyal ilişkilerini sürdürmeye de özen gösterebilirsin. Arkadaşlarınla içinden çok gelmese bile buluşmak sana zamanla iyi gelecektir. Kurslara veya topluluklara katılabilirsin. Kronik depresyon hakkında yazılmış birçok kitap var, onları okuyabilirsin. Aile bağlarını gözden geçirebilir, bu bağları güçlendirmek için harekete geçebilirsin. Sana ne iyi geliyorsa bunun bir listesini çıkarabilir ve bu listeyi hayatına daha sık uygulayabilirsin. Bazıları temizlik yapmanın kendilerine terapi gibi geldiğini söyler bazıları da uzun uzun yazı yazmanın… Her insanı rahatlatan, mutlu eden melodi, ses, renk, tarz, eylem, koku farklıdır. Hayatında seni daha mutlu kılacak küçük detayları küçümseme.
Final
Dışarıdan bakıldığında kolaylıkla anlaşılmayan bir rahatsızlıktır distimi. Etrafındaki insanlardan distimi olduğunu düşündüğün biri var mı? Varsa ona psikolojik açıdan destek olabilirsin. Bu, ikinize de iyi gelecektir. Kendine iyi bak değerli dostum.
“Mutluluğun en büyük temelleri şunlardır: Bir şey yapmak, bir şeyi sevmek ve bir şeyi umut etmek.” (Allan K. Chalmers)