Doğalgaza gelen zamlar Siirtli vatandaşları eski ısınma yöntemi olan sobaya yöneltti.
42 yıldır Siirt’te sobacılık yapan sobacı Murat Göz, “57 yaşındayım, 15 yaşındayken bu işe başlamıştım hala devam ediyorum. Satışlar geçen senelere göre çok azalmış. Bundan 10-15 sene önce işlerimiz baya iyiydi. Ama doğalgazın Siirt’e gelmesiyle beraber işlerimiz baya kısalmış. Eskiden 5’er 6’şar tır sobalar getiriyorduk bu sene bir tır bile getiremiyoruz. Sobaların fiyatları değişik değişik var. Geçen senelere göre fiyatlar yüzde yüz artmış. Normal bir soba alıyorduk 550 TL’ye şu anda fabrikada 1100 TL olmuş. Kendi ürettiğimiz sobalar da var. Bunlar hep dışarıdan geliyorlar. Eskişehir’den Bursa’dan, Aydın’dan getiriyoruz. Soba fiyatları 150 TL’den başlıyor. Birde banyo kazanları var onlar da 250 TL civarında. Bakalım bu yıl faturalar nasıl olacak. Milletin çoğu sobaya dönmek istiyor. Eskiden 400 TL gelen fatura bu sene 1000 TL gelecek. Çok gariban insanlar var onun altından çıkamıyor. Bazen gelip soruyorlar işte biz doğalgazı bırakıp sobaya döneceğiz. Bizde bekliyoruz bu kışın nasıl geçeceğini. Çoğu müşteri gelip ben bu faturaları ödeyemiyorum diyor. Mesela eskiden 250 TL çok çok 300 TL geliyordu ama şu anda diyor ben 1000 TL’yi karşılayamıyorum. En azından diyor bir ton odun alayım onunla idare edebilirim. Mesela bir soba alırsa 250 TL’ye 3-4 ay idare edebilir onunla ama her ay bin TL fatura gelirse en az beş ay 5000 TL ediyor. Çoğu insanlar işsizdir. Adam gidip bir ton odun alacak 500 TL bir soba alacak 500 TL. Bin TL para. Ama her ay doğal gaza bin TL öderse 5 ay eder 5000 TL çok fark var arada.” dedi.
EL EMEĞİ SOBALARDA ÜRETİM DURDU, FABRİKASYONA DÖNÜLDÜ
Siirt’te çocukluğundan bu yana soba üretip satan Kadir Göz, el emeği kendi üretimleri olan sobaların maliyetleri karşılamadığını ve bu nedenle hazır sobaların satıldığını belitti. Öte yandan Siirt’te yapılan barajlarla beraber bir çok köyün sular altında kalmasıyla kırdan kente göçlerin oluştuğunu, bu durumun ise soba satışlarını olumsuz etkilediğini ifade eden Göz, “15 yıldır bu mesleği yapıyorum. Baba mesleğimizdir. Bu sene baya zorluk yaşadık fiyatlarda baya artış var. Geçen seneye rağmen baya yüzde yüz artış var soba fiyatlarında. Eskiden sobaları kendimiz üretiyorduk şu an maliyeti baya pahallı olduğu için hazır getiriyoruz daha ucuza geliyor. Bu sene pahallı olduğu için genelde ucuz sobalara rağbet var. Eskiden doğalgaz yokken daha Siirt’e gelmemişken baya soba satılıyordu. Birkaç yıldan beri doğalgaz tam Siirt’e yerleşti satışlarımız o kadar fazla olmuyor. Köylülerin hemen hemen %70-%80’i şehirleşti eskiden sobalar genelde köylere hitap ediyordu şu an şehre yerleştikleri için fazla soba satılmıyor. Köyden kente şehirleşme olduğu için soba satışlarımız da azaldı. Şu an doğalgazın fiyatı arttığı için artık sobalara meylediyorlar. Çünkü soba hem daha iyi ısıtıyor, doğalgaz mesela 300-400 TL yakmak yetmez bile birde ısınmıyor da. Sobanın ayrıcalığı tam ısıtmasıdır. Doğalgazda dereceyi yükseğe bırakması lazım ki biraz daha ısınsın. Müstakil evlerde genelde doğalgaz çektiği zaman bile ısınmıyor. Bugün mesela biri geldi yine dedi ki doğalgaz çekmişim 15-20 bin maliyeti var o fiyatı vermesine rağmen hala doğalgazda ısınmıyor. Dedi ki bu sene artık sobaya yöneliyorum. Doğalgaz faturası yüksek geldiği için millet artık kendini sobaya yöneltti. Sobanın ısısı daha güzel birde evin hepsini bir odada topluyor, ayrı bir güzellik de katıyor, bir sohbet oluşuyor orada. “ diye konuştu.
“ZENGİN ZENGİN OLDU, FAKİR İSE ÖLDÜ”
Vatandaşın alım gücünün kalmadığını ve fakirleştiğini söyleyen soba satıcısı Ömer Sıtkı, “Sobalarda fahiş fiyatlar var keyfine göre fiyatlar çıkıyor. Geçen sene 600 lira olan soba bugün bin 300 TL olmuş. Milletin alım gücü kalmadı. Hep zam zam zam. Cumhurbaşkanının buna bir el atması lazım. Artık eski sobalara dönüyorlar teneke sobalara. 200-250-400 TL olanlara. Alım gücü kalmadı kimse soba alamıyor. Bir soba alması için insanlar on defa çarşıyı dolaşıyor. Milletin alım gücü hiç kalmamış. Şu anda bir canlılık yok ama inşallah bekliyoruz çünkü doğal gaza zam gelirse millet tekrar sobaya dönebilir. Çünkü milletin alım gücü kalmadı. Hiç kalmadı yani çok fakirleştik. Zengin zengin oldu fakir ise öldü.” dedi.
