Siirt’in Dağdöşü köyünde geçen bir roman, Duasız ve Törensiz. Yazar Beyda Yıldız kitabı ‘bir yas ve bellek romanı’ olarak tanımlıyor.
Yazar Beyda Yıldız, uzun yıllar boyunca üzerinde çalıştığı Duasız ve Törensiz kitabını yayımladı. Roman Neval’in kayıp bir genç olan Hasan’ı arama çabalarını konu alıyor. Yazar Yıldız, Siirt’in Eruh ilçesine bağlı Dağdöşü köyünde geçen hikayeyi şu sözlerle anlatıyor:
“Neval ve Hasan’ın romanı bu. Hasan kayıp bir genç, Neval onu uzun zaman aramış ve onu bulamamış, ölümünü kabullenememiş bir kadın. Bu köyde Neval’in Hasan’ı arama çalışmalarına şahitlik ediyoruz. Bir mezara gitmesine şahitlik ediyoruz. Neval bu mezara gidemeyen her defasında ve her defasında hayal kırıklığına uğrayan kara gömülen bir kadın.”
“Navala Kasaba Kadar İnsanın Canını Yakan, Unutturulmaya Çalışılan Bir Yer Yok”
Siirt, tarih içerisinde ciddi bir kayıp insan mezarlığına dönüştü. Kentte kayıpların gömüldüğü yer Nevala Kasaba oldu. Yazar Yıldız, bu nedenle kitabın başkarakterinin ismini Neval olarak belirlediği söylüyor. Navala Kasaba, Neval’in yarasını ve kaybını temsil eden bir yer oluyor.
Nevala Kasaba’nın karakterin ruhuna denk düşen bir yer olduğunu belirten Yıldız, “Siirt Kasaplar Deresi (Navala Kasaba) çok ilgimi çeken bir yerdi ve benim karakterimin ruhuna çok denk düşen bir yerdi. Çok soruyorlar, ‘Neden mekanın Diyarbakır değil de Siirt?’ Bu bölgede pek çok kayıplarımız var ama hiçbir yer Kasaplar Deresi kadar insanın canını yakan, unutturulmaya çalışılan bir yer özelliği taşımıyor.” diyor.
“Masa Üzerine Kurmuş Olduğum Sahne O Köydü”
Dağdöşü köyüne gitmeden kurduğu sahnenin gerçek haliyle ciddi bir benzerlik taşıdığını ifade eden Yıldız, şunları söylüyor:
“Dağdöşü köyünü ben daha önce görmemiştim. Ben o sahneyi masada yazdım. Siirt’in doğasını, coğrafyasını ve kültürüne dair çok şey okudum. Metni belli bir olgunluğa kavuşturduktan sonra artık Siirt’te gitmeliyim ve kafamdaki diğer soruları cevaplamalıyım diye düşündüm. Siirt’te geldim ve 10 gün Dağdöşü köyünde kaldım. Hep şunu söylüyorum bu kitabın çok büyülü bir tarafı var. Benim masa üzerine kurmuş olduğum sahne o köydü. Ben gittiğimde tamamen aynı ev, aynı dere, aynı vadi yani yönü her şeyi aynı. Evin odaları bile aynıydı neredeyse.”
Yazar Beyda Yıldız, konuşmasının devamında Duasız Törensiz romanıyla ilgili şu bilgileri paylaşıyor:
Neval artık 54 yaşını süren Almanya’da yaşayan bir kadındır. Kendisine demans teşhisi konur. Reçete defterlerini alarak evine yerleşir. Yıllarca içinden atamadığı aşkını ve geçmişinde ki o hatırları tekrar hatırlamaya ve yazmaya başlar. En korktuğu şey unutmaktır. Unutmamak için yazıya sığınmaya başlar. Tabii o bölümleri yazarken yatılı ilköğretimde ki yıllarına gider. Hasan ve diğer arkadaşları ile geçirdikleri zamana gider. Oraları sıklıkla hatırlar. Bu yönüyle bir bellek romanıdır ama Dağdöşü ile geçen sahneleriyle de bir yas romanıdır. Neval Almanya’da yazdığı ve kaleme aldığı bölümlerde sık sık hatırlamanın ve salıncağında gidip gelir. Hatırlamaya çalıştıkça unutmak ister. Unutmak istedikçe hatırlar.
Ben Neval’in hikayesini aslında yıllar önce bir 50 sayfalık bir anlatı şeklinde yazmışım. Mezara gidemeyen bir kadını yazmıştım. Tabii o anlatının bir roman olmasını çok istiyordum. Ben düşünürken Neval’i çok seviyordum. Şimdi Neval’in kapanamayan bir yarası vardı. Buna en iyi tekabül eden şey Kasaplar deresiydi. Çünkü Kasaplar dereside kapanamayan bir yara. Türkiye’de nirengi bir nokta. Unutulamayan ve hafızaların derinliklerine gömülmeye çalışılan, unutturulmaya çalışılan bir yer. O yüzden Neval kasabadan aldı adını ve hem Neval’in kasabadaki gibi yarası açık kapanamayan bir yara. Buradan yola çıkarak ki Hasan’da kayıp bir yara zaten. Burada bir denge tutturmak hikaye kurmaya çalıştım.
